Η Πανώλη -Το Βακτήριο η μετάδοση και τα συμπτώματα (Μέρος Τέταρτο)

Η επιστήμη έπρεπε να περιμένει μέχρι και τον δέκατο ένατο αιώνα για να εξοβελίσει την ιδέα της δήθεν υπερφυσική προέλευση της επιδημίας. Ο φόβος μιας πανδημίας σε παγκόσμια κλίμακα παρέμεινε για τέσσερις αιώνες (και ακόμα περισσότερο), αφού διαπιστώθηκε ότι η νόσος είχε εξαπλωθεί σε τεράστιες περιοχές της Ασίας, επίσης.



Διαβάστε το Πρώτο Μέρος εδώ, το Δεύτερο Μέρος εδώ, το Τρίτο Μέρος εδώ, το Πέμπτο Μέρος εδώ


Τα θανατηφόρα βακτήρια πίσω από τη Βουβωνική Πανώλη

Ωστόσο, ο ίδιος φόβος ήταν και κίνητρο για τους επιστήμονες να ερευνήσουν την προέλευση του λοιμού. Δύο βακτηριολόγοι, ο Kitasato και ο Yersin, ανεξάρτητα (αλλά πρακτικά ομόφωνα) ανακάλυψαν το 1894 ότι η πραγματική αιτία της πανούκλας ήταν το βακτήριο Yersinia pestis (ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Yersin).

Το Yersinia pestis υπήρχε στους μαύρους αρουραίους και άλλα τρωκτικά και πιστεύεται ότι μεταδίδεται από παράσιτα που ζουν στα ζώα αυτά, ειδικά τους ψύλλους. Η πανώλη ήταν, ως εκ τούτου, μια ασθένεια Ζωονόσος που περνούσε από τα ζώα στον άνθρωπο. Η Ζωονόσος βοηθά να εξηγήσουμε γιατί η εξάπλωση της πανούκλας ήταν τόσο γρήγορη και εύκολη, επειδή οι αρουραίοι και οι άνθρωποι ζούσαν μαζί και από κοινού σε αχυρώνες, μύλους, δρόμους, και τα σπίτια, εκτός του ότι οι αρουραίοι μεταφέρονταν και με τα πλοία.

O Alexandre Emile John Yersin, Ελβετός γιατρός και βακτηριολόγος, συν-ανακάλυψε το βακτήριο που είναι υπεύθυνο για τη βουβωνική πανώλη

Και οι δύο βακτηριολόγοι ανακάλυψαν ότι τα βακτήρια υπήρχαν στα σπίτια για χρονικό διάστημα μεταξύ 16 και 23 ημέρες πριν ξεκινήσουν τα πρώτα συμπτώματα της νόσου στα θύματα. Στη συνέχεια, τρεις ως πέντε μέρες περνούσαν μέχρι να συμβούν οι πρώτοι θάνατοι. Κατά μέσο όρο, χρειαζόταν άλλη μια εβδομάδα μέχρις ότου ο πληθυσμός να αποκτήσει πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας του προβλήματος που αντιμετώπιζε.

Μια μεσαιωνική κοινωνία χωρίς Γάτες

Θυμηθείτε ότι όταν η πανούκλα χτύπησε την Ευρώπη, η ήπειρος υπήρχε μια βαθιά οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την πτώση του φεουδαρχικού συστήματος και οφειλόταν σε μια σειρά από κακές σοδειές και υπερπληθυσμό.

Στη μεσαιωνική Ευρώπη ένας από τους κύριους θηρευτές του μαύρου αρουραίου ήταν η γάτα, εξημερώθηκε από τους αρχαίους Αιγυπτίους και εισήχθηκε στην ήπειρο από τους Φοίνικες τον ένατο αιώνα π.Χ. Από τότε οι γάτες ζούσαν με τον άνθρωπο και υπηρετούσαν ένα ρόλο, κρατώντας μακριά αρουραίους και άλλα τρωκτικά. Αλλά όλα άλλαξαν το δωδέκατο αιώνα μ.Χ.

Οι γάτες -και κυρίως οι μαύρες γάτες, εξοντώθηκαν σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, επειδή θεωρήθηκε ότι ήταν ζώα που συνδέονταν με τη μαγεία και τις δαιμονικές πρακτικές κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα

Στα τέλη του δωδέκατου αιώνα στη νότια Γαλλία υπήρξε η "Πρώτη Ιερά Εξέταση", η οποία δημιουργήθηκε από θρησκευτικά δικαστήρια για την καταπολέμηση της αίρεσης και μαγείας. Ταυτόχρονα, οι γάτες άρχισαν να θεωρούνται ύποπτα ζώα λόγω του ανεξάρτητου χαρακτήρα τους και την ικανότητά τους να επιβιώνουν σε έκτακτες περιστάσεις. Σταδιακά άρχισαν να συνδέονται με τις μάγισσες και τη μαγεία. Ο πληθυσμός άρχισε να φοβάται τις γάτες, καθώς τις συνέδεε με σατανικά και δαιμονικά χαρακτηριστικά.

Το πρώτο βήμα για να καταδικαστούν οι "κακές" μαύρες γάτες έγινε από τον Πάπα Γρηγόριο Θ', ο οποίος στο Δελτίο του “Vox in Rama”, στις αρχές του δέκατου τρίτου αιώνα, δήλωσε ότι "Η κακιά μαύρη γάτα είχε πέσει από τα σύννεφα να φέρει δυστυχία στον άνθρωπο". Έτσι ξεκίνησε η πεποίθηση των πολιτών του μεσαίωνα να πιστεύουν ότι ήταν ασφαλέστερο να εξολοθρεύσουν τις γάτες -ειδικά τις μαύρες.
Δείτε επίσης:
Ωστόσο, οι διάφορες δεισιδαιμονίες και οι εκκλησιαστικές αποφάσεις σήμαιναν ότι με το πέρασμα του χρόνου, υπήρξε μια σχεδόν γενικευμένη σφαγή των γατών σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Αρκετές πηγές δείχνουν ο αριθμός των γατών που σκοτώθηκαν ήταν περίπου 200.000. Το αποτέλεσμα αυτής της εξόντωσης ήταν η ταχεία εξάπλωση των τρωκτικών, ιδιαίτερα του «μαύρου αρουραίου», ο οποίος, όπως είδαμε παραπάνω, βρέθηκε να είναι ο κύριος φορέας της θανατηφόρου μαύρης πανούκλας
.
Πανούκλα: Τύποι, Συμπτώματα και Συνέπειες

Η πανούκλα είναι μια σοβαρή και συχνά θανατηφόρα βακτηριακή μόλυνση που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis. Τα τρωκτικά συνήθως μεταφέρουν την ασθένεια και την διαδίδουν μέσω των ψύλλων τους. Οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με το βακτήριο όταν δαγκωθούν από ψύλλους που φέρουν τα βακτήρια από μολυσμένο τρωκτικό. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η ασθένεια μπορεί επίσης να μεταδίδεται από την επαφή με μολυσμένο ζώο.

Τα βακτήρια Yersinia pestis

Η λοίμωξη των πνευμόνων με πανώλη, ονομάζεται πνευμονική πανώλη, και μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, όταν κάποιος με πνευμονική πανώλη βήχει και τα μικροσκοπικά σταγονίδια που φέρουν βακτηρίδια κινούνται μέσω του αέρα και εισπνέονται από άλλο πρόσωπο.

Η πανώλη μπορεί να συμβεί σχεδόν οπουδήποτε. Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμα μια μέτρια πιθανότητα επιδημίας πανώλης να συμβεί στην Αφρική, την Ασία και τη Νότια Αμερική. Πρόσφατα έχουν υπάρξει ακόμη και περιπτώσεις πανούκλας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο μέσος χρόνος μεταξύ της μόλυνσης και της εμφάνισης των συμπτωμάτων είναι περίπου 2 έως 8 ημέρες, αλλά στην περίπτωση της πνευμονικής πανώλης μπορεί να είναι μόνο μία ημέρα. Οι τρεις πιο κοινές μορφές της πανούκλας είναι η βουβωνική πανώλη, η πνευμονική πανώλη, και η σηψαιμική πανώλη.

-Η Βουβωνική πανώλη είναι μια μόλυνση των λεμφαδένων. Τα συμπτώματά της εμφανίζονται συνήθως ξαφνικά, μετά από 2-5 ημέρες από την έκθεση στα βακτήρια. Τα κύρια συμπτώματα της περιλαμβάνουν ρίγη, πυρετό, κακουχία, κεφαλαλγία, μυϊκό πόνο, σπασμούς, και το σχηματισμό του βουβώνα (επώδυνη διόγκωση των λεμφαδένων), στη μασχάλη ή το λαιμό.

Επιστήμονες Ανακάλυψαν Ιό Γίγαντα κατεψυγμένο για 30.000 χρόνια στη Σιβηρία και θα τον ζωντανέψουν

-Η πνευμονική πανώλη είναι μια λοίμωξη των πνευμόνων και τα συμπτώματά της εμφανίζονται ξαφνικά, επίσης, συνήθως εντός 2-3 ημέρες μετά την έκθεση. Τα συμπτώματα της πνευμονικής πανώλης περιλαμβάνουν έντονο βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, βήχα ή αιμόπτυση ή αφρώδης αιματηρή βλέννα, και πόνο στο στήθος κατά την βαθιά αναπνοή.

Ο σχηματισμός βουβώνων είναι ένα από τα κύρια συμπτώματα της βουβωνικής πανώλης
Εικονογράφηση της Βίβλου του Toggenburg (1411)

-Η σηψαιμική πανώλη, η οποία είναι μόλυνση του αίματος, μπορεί να προκαλέσει θάνατο, ακόμη και πριν παρουσιαστούν συμπτώματα. Εάν τα συμπτώματα εμφανιστούν, συχνά περιλαμβάνουν κοιλιακό πόνο, αιμορραγία λόγω προβλημάτων με την πήξη του αίματος, διάρροια, πυρετό, ναυτία και έμετο.

Οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί με πανούκλα χρειάζονται άμεση θεραπεία. Αν δεν ληφθεί θεραπεία εντός 24 ωρών από την έναρξη των αρχικών συμπτωμάτων, το θύμα της ασθένειας είναι πιθανό να πεθάνει. Για να καταπολεμηθεί η ασθένεια, σήμερα χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά όπως η στρεπτομυκίνη, η γενταμυκίνη, η δοξυκυκλίνη ή σιπροφλοξασίνη. Η χρήση του οξυγόνου, ενδοφλέβιων υγρών, και η υποστήριξη του αναπνευστικού είναι επίσης απαραίτητη αρκετά συχνά.

Επιπλέον, οι ασθενείς που πάσχουν από πνευμονική πανώλη πρέπει να απομονωθούν από τους νοσηλευτές και τους άλλους ασθενείς. Επίσης, οι άνθρωποι που έχουν έρθει σε επαφή με κάποιον που έχει μολυνθεί με πνευμονική πανώλη πρέπει να παρακολουθούνται στενά και να λαμβάνουν αντιβιοτικά ως προληπτικό μέτρο.

Κι αν δεν ήταν οι Μαύροι αρουραίοι;

Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης από τον Nils Stenseth, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, μπορεί να χρειαστεί να ξαναγράψουμε μέρος της ιστορίας της πανούκλας, καθώς οι μαύροι αρουραίοι, μπορεί να μην φταίνε για το ξέσπασμα της βουβωνικής πανώλης στην Ευρώπη τελικά.

Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα υπεύθυνη για την μελέτη, επανειλημμένη επιδημία της πανώλης, προκλήθηκαν από άλλο τρωκτικό: το gerbilino ή gerbil (Gerbillinae) από την Ασία.

Ένα gerbil της Μογγολίας, και ίσως ο αληθινός φορέας ψύλλων που προκάλεσε την επιδημία της πανώλης στην Ευρώπη

Μετά από σύγκριση των δακτυλίων των δέντρων στην Ευρώπη, όπου οι χειρότερες επιδημίες της πανώλης συνέβησαν, διαπιστώθηκε ότι οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ιδανικοί για τους αρουραίους ώστε αυτοί να είναι οι ένοχοι. Η ομάδα έγραψε στην έκθεσή της:

"Δείξαμε ότι υπήρχαν καλές συνθήκες για τους γερβίλους και τους ψύλλους στην Κεντρική Ασία, και το βακτήριο εμφανίστηκε λίγα χρόνια αργότερα, στα ευρωπαϊκά λιμάνια των πόλεων και στη συνέχεια επεκτάθηκε σε ολόκληρη την ήπειρο. Γι' αυτό απαιτούνταν θερμά καλοκαίρια, χωρίς πολύ βροχή -ξηρά, αλλά όχι πάρα πολύ ξηρά. Κοιτάξαμε το ευρύ φάσμα των κλιματικών δεικτών και δεν είδαμε κάποια σχέση μεταξύ της έναρξης του πυρετού και του κλίματος".

Η ομάδα πιστεύει ότι οι συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες στην Ασία μπορεί να προκάλεσαν την αύξηση του πληθυσμού των γεβρίλων (gerbil), που η ομάδα ισχυρίζεται ότι ήταν οι πραγματικοί φορείς της νόσου.

Καμμένα σπίτια στην Κίνα κατά τη διάρκεια της πανούκλας του 1890

Η ομάδα του Stenseth τώρα σχεδιάζει να αναλύσει το DNA των βακτηρίων πανούκλας που προέρχονται από ανθρώπινους σκελετούς θυμάτων της νόσου στην Ευρώπη. Αν το γενετικό υλικό παρουσιάζει πολλές παραλλαγές, μπορεί να υποδηλώνει ότι η θεωρία είναι σωστή, διότι θα προτείνει ότι διαφορετικά κύματα των αφίξεων της πανούκλας από την Ασία -εμφανίζοντας περισσότερα από ένα μόνο στέλεχος το οποίο πιστεύεται ότι προέκυψε από μία κύρια εισβολή αρουραίων.

Η πανούκλα εξαφανίστηκε από την Ευρώπη κατά τον δέκατο ένατο αιώνα. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, περιπτώσεις μολύνσεων με το βακτήριο εξακολουθούν να καταγράφονται σε όλο τον κόσμο.

Διαβάστε το Πρώτο Μέρος εδώ, το Δεύτερο Μέρος εδώ, το Τρίτο Μέρος εδώ
Συνεχίζεται με το Η Πανώλη -Ο Λοιμός του Ιουστινιανού -Ξεκίνησε από Εξωγήινους Ψεκασμούς; (Μέρος Πέμπτο)

Σύνταξη-Επιμέλεια Μαρία Γεωργακοπούλου για τα Αόρατα Γεγονότα
Αναφορές:

  1. http://cnnespanol.cnn.com/2015/08/19/california-investiga-segundo-posible-caso-de-peste-que-visito-yosemite/#0
  2. http://www.nationalgeographic.com.es/articulo/historia/grandes_reportajes/7280/peste_negra_epidemia_mas_mortifera.html?_page=2
  3. http://www.bbc.com/mundo/noticias/2015/02/150224_peste_negra_gerbillos_lp
  4. https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/ency/article/000596.htm
  5. http://hdnh.es/la-peste-negra/
  6. http://www.monografias.com/trabajos71/causas-consecuencias-peste-negra/causas-consecuencias-peste-negra.shtml
  7. http://www.acercaciencia.com/2015/02/13/gatos-brujas-y-peste-negra/
  8. Ole J. Benedictow. (2011). The Black Death, 1346-1353: The Complete History


Οι αναρτήσεις μας μπορούν να δημοσιεύονται από οποιονδήποτε αρκεί να αναφέρεται εμφανώς ο ενεργός σύνδεσμος μας.
DMCA.com Protection Status Άδεια Creative Commons

Δημοσίευση σχολίου

Επιτρέπονται σχόλια σε ότι γλώσσα θέλετε, φυσικά και σε greeklish.
ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΕΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΩΝ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ

ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΜΕ ΚΑΜΙΑ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ ΣΧΟΛΙΑ

Νεότερη Παλαιότερη

'