Βεζούβιος: Προμήνυμα έκρηξης; -Μάγμα συγκεντρώνεται κάτω από τη Νάπολη

Αν θέλετε να επιλέξετε τα πιο επικίνδυνα σήμερα ηφαιστειακά μέρη της Γης για να ζείτε, θα διαλέγατε σίγουρα ανάμεσα στη Θήρα και τη Νάπολη της Ιταλίας. Η Θήρα ωστόσο μετά τις παρασπονδίες πριν 2 χρόνια φαίνεται ήρεμη, ενώ ο Βεζούβιος αντίθετα προβληματίζει τους επιστήμονες.


Ο Βεζούβιος δεσπόζει πάνω από την πόλη της Νάπολης, περνά μια μάλλον μακρά περίοδο ηρεμίας μετά από αιώνες και μερικές φορές θεαματικές (και θανατηφόρες) εκρήξεις. Ωστόσο, ακριβώς στα δυτικά του Βεζούβιου είναι το εξίσου επικίνδυνο Campi Flegrei. Σε αντίθεση με τον Βεζούβιο, δεν υπάρχουν πανύψηλα βουνά, αλλά μάλλον μια σειρά κάπως λιτούς κώνους και κρατήρες φωλιασμένους μέσα σε μια καλντέρα που εκτείνεται πάνω από 20 χιλιομέτρων γύρω από το Pozzuoli. Το Campi Flegrei έχει κάνει δύο από τις μεγαλύτερες εκρήξεις στην Ευρώπη τα τελευταία 50.000 χρόνια: τη Campanian Ignimbrite (40.000 χρόνια πριν) και τη ναπολιτάνικηςYellow Tuff (15.000 χρόνια πριν), οι οποίες κατατάσσονται στη κλίμακα εκρήξεων ως VEI 6-7 (ή τόσο μεγάλη έκρηξη όσο ή μεγαλύτερη από το Krakatau το 1883!) Έτσι, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι κάθονται πάνω σε κάτι πιο δυνατό από πολλές βόμβες.

Ωστόσο, όπως και στην καλντέρα ξάδελφη του, στη Βόρεια Αμερική τοYellowstone, η ιστορία των εκρήξεων στο Campi Flegrei είναι περισσότερο μικρές εκρήξεις βασάλτη και όχι γιγάντιες. Η πιο πρόσφατη έκρηξη στην καλντέρα ήταν το 1538 έκρηξη του Monte Nuovo (νέα βουνό), όπου μια μικρή βασαλτική έκρηξη έχτισε ένα κώνο σκωριών στη δυτική πλευρά της καλντέρας. Από τότε, το μεγαλύτερο μέρος της ανησυχίας στο Campi Flegrei έχει σχέση με το πολύ δραστήριο υδροθερμικό σύστημα που παράγει το παγκοσμίου φήμης Solfatara, με ατμίδες ηφαιστειακών αερίων και ιαματικές πηγές.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το Campi Flegrei μετράει αντίστροφα για έκρηξη καθ' οιονδήποτε τρόπο. Κατά τα τελευταία 40 χρόνια, το δάπεδο της καλντέρας ανεβαίνει και πέφτει πάνω από 3 μέτρα, μερικές φορές οδηγεί σε πανικό και εκκενώσεις για το φόβο ότι μια άλλη έκρηξη πρόκειται να συμβεί ...αλλά τίποτα δεν έχει συμβεί. Μερικές από αυτές τις περιόδους αναταραχής μπορεί να συνδέονται με τις αλλαγές στο νερό που ρέει ανάμεσα στις καυτές πέτρες χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια. Η πρόσφατη περίοδος βοής μοιάζει να μπορεί να συσχετιστεί με νέο μάγμα που συμπληρώνει το κενό κάτω από την περιοχή της Νάπολης.
Δείτε επίσης:

Το ψηφιακό μοντέλο εδάφους του Campi Flegrei στην Ιταλία, δείχνει τη θέση ανύψωσης το 2012-13 (κόκκινα, κίτρινα) και τους σεισμούς (ανοιχτοί κύκλοι), από το περιοδικό Nature

Μια μελέτη σε επιστημονικές εκθέσεις από τον D'Auria και άλλους το 2015 εξέτασαν την παραμόρφωση της επιφάνειας της Γης, όπως μετριέται από τους δορυφόρους και τους σεισμούς που συνέβησαν σε όλο το 2012 και 2013 και προσπάθησε να μοντελοποιήσει τι δείχνουν αυτά τα σήματα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το δάπεδο της καλντέρας σημείωσε άνοδο έως 3 εκατοστά σε ένα μήνα, όλα με επίκεντρο τις ανατολικές ακτές του κόλπου Pozzuoli (βλέπε τον παραπάνω χάρτη). Η κορυφή του διαγράμματος έδειξε ότι η επιφάνεια του εδάφους ανέβηκε 11 εκατοστά και με μια αναταραχή από συνοδευτικούς σεισμούς. Αφού η ανάταση του εδάφους και οι σεισμοί τελείωσαν, η επιφάνεια της γης δεν κατέβηκε πίσω στην προηγούμενη θέση της, έτσι ώστε ότι συνέβη φαίνεται να είναι μια μόνιμο.

Ο D'Auria και οι άλλοι στην έρευνα του το 2015 χρησιμοποίησαν μια ποικιλία γεωφυσικών μεθόδων προσομοίωσης για να προσδιορίσουν ποιο είναι το πιο κατάλληλο για να εξηγήσει αυτή την ανάταση. Εάν η ανύψωση προκλήθηκε απλώς από τους συσσωρευμένους υδρατμούς, θα περίμενε κανείς ότι μετά την αναταραχή, η επιφάνεια της γης θα καθόταν και πάλι κάτω. Δεν το έκανε, έτσι το μάγμα συμπλήρωσε το αίνιγμα ως λύση. Έτσι, προσπαθούν πλέον να προσδιοριστεί το βάθος, το σχήμα και ο όγκος του μάγματος που θα μπορούσε να εισέρχεται κάτω από την καλντέρα. Αυτό που βρήκαν, με βάση το μέγεθος και το σχήμα της παραμόρφωσης στην επιφάνεια είναι ότι ένα μικρό σώμα μάγματος (πιθανόν βασάλτης) έχει παρεισφρήσει σε περίπου 3 χιλιόμετρα βάθος κάτω από την πόλη και τον κόλπο. Αυτό το μάγμα, που έχει σχήμα τηγανίτας, είναι μόνο ~ 0.0042 κυβικά χιλιόμετρα (148 εκατομμύρια κυβικά πόδια, ή πάνω από 200 φορές μικρότερο από ότι στις εκρήξεις 2014-15 στο Holuhraun) και προσχώρησε σε άλλα 0.004 κυβικά χιλιόμετρα βασάλτη που υπήρχε ήδη . Έτσι, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ~ 0.008 κυβικά χιλιόμετρα μάγματος μπορεί να είναι βρίσκονται κάτω από την περιοχή ανάτασης του εδάφους.

Τώρα, αυτό σημαίνει ότι πρόκειται να συμβεί έκρηξη; Η απάντηση είναι σαφώς «όχι». Πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου Monte Nuovo το 1538, δεν υπήρχαν πάνω από 70 χρόνια καταγραφών αναταραχής πριν από την έκρηξη, και θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη, απλώς κανείς δεν πρόσεξε τις μικρότερες αλλαγές πριν από 1468. Έτσι, αν και το Campi Flegrei είναι ανήσυχος τώρα για δεκαετίες, πιθανώς να μην ξέρουμε πόσο καιρό χρειάζεται για να γεμίσει αρκετά με μάγμα στην καλντέρα πριν συμβεί μια μικρή έκρηξη, όπως το Monte Nuovo.

Αυτό σημαίνει ότι οι ηφαιστειολόγοι πρέπει να παρακολουθούν πολύ στενά το Campi Flegrei. Η ανάταση εδάφους και άλλα σημάδια έκρηξης, όπως οι σεισμοί ή η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα και διοξειδίου του θείου, και στη συνέχεια αυτά τα σημεία δεν καταλήξουν όπως το 2012-13 σε αναταραχή, θα μπορούσαμε να δούμε μια έκρηξη να συμβαίνει στο εγγύς μέλλον. Με τόσους πολλούς ανθρώπους που ζουν στην περιοχή του μετρό της Νάπολης, όσο περισσότερες προειδοποιήσεις και χρόνος προετοιμασίας έχει ο πληθυσμός, τόσο το καλύτερο. Με τη μοντελοποίηση της αναταραχής στην καλντέρα, μπορούμε να ελπίζουμε να αρχίσουμε να διακρίνουμε τις αλλαγές που δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έκρηξη (όπως κυκλοφορία νερού, ή ακόμα και η ένεση μάγματος του 2012-13) και εκείνες που θα μπορούσαν να προμηνύουν την αφύπνιση της καλντέρας.

Σύνταξη-Μετάφραση-Επιμέλεια Αριστοτέλης Φωκάς για τα Αόρατα Γεγονότα
Αναφορές:

  1. http://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=211010
  2. http://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=211010&vtab=Eruptions
  3. http://www.nature.com/articles/srep13100

Οι αναρτήσεις μας μπορούν να δημοσιεύονται από οποιονδήποτε αρκεί να αναφέρεται εμφανώς ο ενεργός σύνδεσμος μας.
DMCA.com Protection Status Άδεια Creative Commons

Δημοσίευση σχολίου

Επιτρέπονται σχόλια σε ότι γλώσσα θέλετε, φυσικά και σε greeklish.
ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΕΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΩΝ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ

ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΜΕ ΚΑΜΙΑ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ ΣΧΟΛΙΑ

Νεότερη Παλαιότερη

'