Ο πλέον σύντομος ορισμός του Κοσμοπολίτη είναι «ο μη προσκείμενος στην έννοια της πατρίδος». Είναι ο άνθρωπος που εγκαθίσταται πότε στον έναν τόπο και πότε στον άλλον, προσαρμοζόμενος σε κάθε ξενική συνήθεια και μεταβάλλοντας τα ήθη του με την ίδια ευκολία που μεταβάλλει και τον τόπο της διαμονής.
Εκ της απόψεως αυτής δημιουργήθηκε η θεωρία του κοσμοπολιτισμού, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος πρέπει να αισθάνεται σαν πατρίδα του ολόκληρη την οικουμένη.
Όσον αφορά τα καθήκοντα και τα δικαιώματα τα σχετικά με την πατρίδα του, αυτά είναι μάταια και άσκοπα. Ο πατριωτισμός είναι απαράδεκτος για τον κοσμοπολίτη, εν’ όσον δεν αναγνωρίζει το έθνος του ως κάτι το ξεχωριστό. Οι Κυνικοί θεμελιώνουν την ίδια άποψη: Ανδρί σοφώ πάσα γη βατή ψυχής γαρ αγαθής πατρίς ο ζύμπας κόσμος» (Δημόκριτος Diels 55b). «Ερωτηθείς (ο Αντισθένης) πόθεν είη, κοσμοπολίτης έφη» (Διογ. Λαέρτ.VI63).
Οι Στωικοί θεωρούν πως είναι ανάγκη να ανήκουν όλοι σε μια πατρίδα, πρότυπο μάλιστα αυτής φαντάζονται το Ρωμαικόν Κράτος. Το ίδιο παραδέχονται και κάποιοι Επικούρειοι και γενικώς η Ελληνιστική περίοδος και ο πρώτος Χριστιανισμός, καθώς και οι διεσπαρμένοι Ιουδαίοι .
Ο Κοσμοπολιτισμός συμβαδίζει με την απόρριψη κάθε ευθύνης και την εξέλιξη του άκρατου ατομικισμού. Από τον Κοσμοπολιτισμό αναφύεται ο Αντιπατριωτισμός. Από την απατρία του περιπλανώμενου σκηνίτου, έως τον αντεθνισμό του Βούδα, από τον στενόψυχο σαρκασμό του κυνικού, μέχρι την πρωτοχριστιανική άποψη για την ευρυχωρία των Ουρανών, ο Αντιπατριωτισμός καταπολεμά την συνείδηση της ομοεθνίας με την χριστιανική θρησκευτική αγωγή που έχει καθολική τάση, την διεθνιστική κίνηση που έχει αντικρατική φορά και την κοσμοπολίτικη ζωή που έχει διαβρωτική και χαλαρωτική επίδραση. Ο αντιπατριωτισμός είναι το χαρακτηριστικό όλων αυτών.
Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη
Πηγή