της Πεντότης Νάγια
Ειδικός εφαρμογών διαιτητικής
Αποφάσισα να αφιερώσω ένα άρθρο σχετικά με μια νέα διατροφική επανάσταση που έχει κατακτήσει αρκετούς στον τομέα της διατροφής και της βιομηχανίας γενικότερα. Πρόκειται για ένα νέο, πολλά υποσχόμενο σκεύασμα, ονόματι ΣΤΕΒΙΑ. Ας την γνωρίσουμε λοιπόν.
Λίγα λόγια για την στέβια :
Αυτό το βότανο απαντάται στην Παραγουάη ως γλυκαντικό και ενισχυτικό γεύσης εδώ και αιώνες. Καλλιεργείται κυρίως για τα φύλλα της από τα οποία παράγεται ζάχαρη. Το φυτό προσβάλλεται σπάνια από ασθένειες και έντομα καθώς είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί και βιολογικά.
Δεν απορροφάται από τον ανθρώπινο οργανισμό και δεν έχει διατροφική αξία, αφού δεν παρέχει καθόλου θερμίδες και ενέργεια στον οργανισμό μας.
Είναι 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη καθώς λειτουργεί ωφέλιμα στην υγιεινή διατροφή του ανθρώπου (ιδιαίτερα των διαβητικών και των παχύσαρκων).
Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή γλυκαντικά στην Κίνα, η οποία έχει ξεπεράσει την παραγωγή στέβιας συγκριτικά με την Παραγουάη.
Στην Κίνα καλλιεργούνται 200.000 στρέμματα, ενώ η πολύχρονη πείρα της στην παραγωγή και την μεταποίηση της στέβιας αποτελεί εγγύηση για την ποιότητά της.
Ήδη στην Ιαπωνία, την μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα στέβιας στον κόσμο, η στέβια έχει αντικαταστήσει τη ζάχαρη σε ποσοστό 50%.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Σύμφωνα με μία πρόσφατη ημερίδα που διεξάχθηκε στην Αλεξάνδρεια, συλλέχθηκαν αρκετές πληροφορίες γύρω από αυτήν τη γλυκαντική ουσία. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
α) Η στέβια χρησιμοποιείται από αιώνες στην Παραγουάη και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και στην Ιαπωνία από το 1950 και σε πολλές άλλες χώρες.
β) Το 2008 η Κοινή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (JECFA) του ΟΗΕ με απόφαση της έκρινε τελικά ως ασφαλές τρόφιμο τη στέβια.
γ) Το Δεκέμβριο του 2008 ακολούθησε η έγκριση της στέβιας από την Αμερικανική Επιτροπή Τροφίμων και Ποτών (Food and Drinks Authority = FDA ), μετά βέβαια από πολλές περιπέτειες της στέβιας και στις ΗΠΑ καθώς και ύστερα από πιέσεις των αμερικανικών οργανώσεων καταναλωτών.
δ) Τον Ιούλιο του 2009 επρόκειτο να συγκληθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων ( η EFSA ) για να αποφασίσει, ότι η στέβια είναι ασφαλές τρόφιμο, αλλά η σύγκληση της EFSA αναβλήθηκε για τον Μάρτιο του 2010.
ε) Τον Αύγουστο του 2009 η Γαλλία χορήγησε προσωρινή εθνική έγκριση χρήσης της στέβιας 2ετούς διάρκειας ισχύος.
στ) Τον Νοέμβριο του 2009 στην Ελλάδα ο Παύλος Καπόγλου (Γεωπόνος και συγγραφέας βιβλίου για τη στέβια) εισηγήθηκε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων(ΥΠΑΑΤ) να ακολουθήσει το παράδειγμα της Γαλλίας και να χορηγήσει προσωρινή εθνική έγκριση της χρήσης και καλλιέργειας της στέβιας.
ζ) Πράγματι τον Ιανουάριο του 2010 το ΥΠΑΑΤ ( η τότε Υπουργός κ. Μπατζελή Κατερίνα και ο Υφυπουργός κ. Καρχιμάκης Μιχάλης) ζήτησαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ) την επείγουσα απόφαση = Γνωμάτευση του, ότι η στέβια είναι ασφαλές τρόφιμο.
Δυστυχώς όμως το ΓΧΚ για γραφειοκρατικούς λόγους, ενώ στο κείμενο της απάντησης του αποφαίνεται, ότι η στέβια είναι ασφαλές τρόφιμο, δεν απέστειλε επίσημη ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που είχε απομείνει παγκόσμια ουραγός των διεθνών εξελίξεων στο θέμα της στέβιας, αντιστεκόταν στην κυριαρχία της αυτής και ύστερα από αδικαιολόγητη και επιζήμια καθυστέρηση με απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την 11 Νοεμβρίου του 2011 ενέκρινε τελικά τη χρήση των γλυκοζιτών της στέβιας (Steviol glycosides)στα τρόφιμα και ποτά.
Ο κανονισμός έχει εγκριθεί επίσημα για την 11 Νοεμβρίου και θα τεθεί σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, η οποία επήλθε στις 12 Νοεμβρίου.
Επομένως η κυκλοφορία και η κατανάλωση προϊόντων, που θα περιέχουν στέβια επιτρέπεται ήδη από την 2 Δεκεμβρίου του 2011.
Η έγκριση αυτή της ΕΕ είναι η ευτυχής κατάληξη της προσπάθειας πολλών πρωτοπόρων Γεωπόνων, όπως και της δικής μας, για τον τελικό θρίαμβο της στέβιας. Το μακρύ ταξίδι της για την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποδοχή της φυσικής, έντονα γλυκαντικής ουσίας της στέβιας , συντομεύτηκε σημαντικά στις 5/7/2011, όταν τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ δέχτηκαν να υποστηρίξουν την απόφαση του Μαρτίου του 2010 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ασφάλειας Τροφίμων ( EFSA ), που έκρινε ασφαλές τρόφιμο τη Στέβια και όλα τα προϊόντα της.
Η ΕΡΕΥΝΑ
Σύμφωνα με μία πρόσφατη ημερίδα, με θέμα την ΣΤΕΒΙΑ, που διεξάχθηκε στην Αλεξάνδρεια έχουμε τα εξής συμπεράσματα :
Η καλλιέργεια της στέβιας είναι προσοδοφόρα και μπορεί να προσφέρει περισσότερα στην αγροτική οικονομία της Ελλάδας.
Πιο αναλυτικά, η στέβια δίνει μεγαλύτερο γεωργικό εισόδημα ανά στρέμμα σε σύγκριση με άλλες παραδοσιακές καλλιέργειες της Ελλάδας
( όπως των τεύτλων, του βαμβακιού, του αραβόσιτου κ. ά ) και επίσης μπορεί να προσφέρει περισσότερα εισοδήματα στην αγροτική και εθνική οικονομία από τις γνωστές και δυναμικές καλλιέργειες των Ζαχαρότευτλων, των Ροδακινιών και του Βαμβακιού.
Η Στέβια αναμένεται να εκτοπίσει τα χημικά γλυκαντικά ασπαρτάμη και σουκραλόζη.
Πιο αναλυτικά, πέτυχε πολύ καλές επιδόσεις στη Γαλλία , ενώ στις ΗΠΑ έχει αποσπάσει το 23% του μεριδίου αγοράς από τη ζάχαρη από το 2009. Αξιόπιστοι διεθνείς αναλυτές προβλέπουν, ότι σε λίγα χρόνια η στέβια θα αποσπάσει πάνω από το 30% του μεριδίου αγοράς της ζάχαρης και των γλυκαντικών διεθνώς.
Αυτό σημαίνει, ότι θα χρειασθεί να καλλιεργηθούν γύρω στα 8.000.000 στρέμματα παγκοσμίως, ενώ σήμερα καλλιεργούνται λιγότερο από 500.000 στρέμματα.
Με δεδομένη την κατανάλωση 31.000.000 τόνων ζάχαρης στην ΕΕ, για την αντικατάσταση του 30% ( δηλαδή των 9 εκατομμυρίων τόνων ζάχαρης) θα χρειασθεί να καλλιεργηθούν περίπου 1.000.000 στρέμματα στην ΕΕ.
ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΗΝ ΔΟΚΙΜΑΣΑΝ (Η.Π.Α)
Dr. Robert C. Atkins :
«H στέβια δεν έχει θερμίδες. Διαλύεται εύκολα στο νερό και αναμιγνύεται καλά με όλες τις άλλες γλυκαντικές ουσίες. Την χρησιμοποιώ»
Dr. C. Leigh Broadhurst :
«Έχει μόνο οφέλη και κανένα μειονέκτημα. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, η στέβια δεν έχει γεύση .. είναι απλώς κάτι γλυκό, σε αντίθεση με την ζαχαρίνη, η οποία γρήγορα γίνεται πικρή όταν υπερκαταναλωθεί. Πολύ πιο συγκεντρωμένη από την ασπαρτάμη.»
Dr. Joseph Mercola :
«Η στέβια είναι μια φυσική γλυκαντική ουσία με μηδέν θερμίδες και δεν επηρεάζει τον οργανισμό μας γλυκαιμικά, άρα δεν επηρεάζει και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Είναι η κορυφαία επιλογή όσον αφορά τις φυσικές γλυκαντικές ουσίες, και είναι αυτό που χρησιμοποιώ κάθε μέρα.»
Dr. Julian Whitaker :
«Είναι μη τοξική και έχει αρκετές παραδοσιακές θεραπευτικές χρήσεις. Οι ινδικές φυλές της Νότιας Αμερικής την έχουν χρησιμοποιήσει ως χωνευτικό και έχει εφαρμοστεί επίσης τοπικά επί χρόνια για να βοηθήσει στην επούλωση τραυμάτων. Πρόσφατες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να αυξήσει την ανοχή στη γλυκόζη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται. Από τα δύο γλυκαντικά (ασπαρτάμη και στέβια),για μένα κερδίζει η στέβια.»
Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ
· Χρησιμοποιείται γενικά όπου χρησιμοποιείται η ζάχαρη και άλλα γλυκαντικά, ( στα αναψυκτικά, στα ποτά, στα γαλακτοκομικά, τη σοκολάτα, στη ζαχαροπλαστική και στα γλυκά, στις κονσέρβες φρούτων, στα παγωτά)
· Επί πλέον όμως χρησιμοποιείται στη μαγειρική.
· Ακόμη χρησιμοποιείται σαν αφέψημα ( τσάι), σε τσίχλες, σε οδοντόκρεμες, στα σαμπουάν και τα καλλυντικά.
Πηγές :